TELEFONEM PRZEZ SIEĆ

Idea przesylania mowy przez Internet opiera sie na technologii Voice over IP (VoIP). Ujmujac rzecz w skrócie, polega ona na zmianie analogowego sygnalu mowy na postac cyfrowa i podzieleniu tych danych na odpowiednie pakiety, które nastepnie mozna przesylac przez Siec (np. przez Internet). Co przawda, wciaz brak jednego, swiatowego standardu definiujacego warunki techniczne realizowania transmisji typu VoIP, nie oznacza to jednak, iz nie mozna kozystac z takich uslug juz dzis.
Pogawedki przez ,,wirtualne" telefony moga byc realizowane za pomoca dowolnych laczy internetowych. ,,Glosowe" polaczenia mozesz zestawic niezaleznie od tego, czy do sieci jestes przylaczany przez LAN, telewizje kablowa, HIS czy tez w jakikolwiek inny sposób. Wiekszosc polskich internautów laczy sie z Siecia przez modem. Nawet i takie stosunkowo wolne polaczenie, zapewnia wystarczajaca przepustowosc do przeprowadzenia transmisji glosowych. Oczywiscie, jakosc dzwieku jest proporcjonalna do predkosci transferu danych. Gdy polaczenie z Siecia jest szybkie i brak opóznien w przesylaniu pakietów przez Internet, jakosc dzwieku mozenawet przewyzszac te, która oferuje tradycyjna, analogowa telefonia. W wiekszosci przypadków-szczególnie w modemowym dostepie do Sieci - uzyskiwane rezultaty nie sa w pelni zadawalajace, jednak wystarczaja, aby swobodnie sie poruzumiewac.

WYMAGANIA SYSTEMOWE
Absolutnym minimum umozliwiajacym prowadzenie rozmów telefonicznych przez Internetjest komputer z procesorem 486/33 MHz, karta dzwiekowa i modem 14,4 Kb/s. Wiekszosc nowych programów nie bedzie jednak poprawnie (jesli w ogóle) funkcjonowac na takim sprzecie. Mimo ze dzieki odpowiedniej kompresji juz pasmo rzedu 10 Kb/s wystarcza do nawiazania komunikacji, zalecane sa modemy przynajmniej V 34+ (33,6 Kb/s) lub V.90 (56 Kb/s). Wszystkie nowe aplikacje telefoniczne przeznaczone sa do platform windowsowych - 95/98 lub NT. Podwyzsza to wymagania wobec sprzetu
uzytkownika. W miare komfortowe warunki pracy powinny zapewnic 16 MB pamieci i procesor klasy Pentium z zegarem przynajmniej 100 MHz. Takie tez wymagania stawia wiekszosc producentów programów do telefonii pakietowej.

STANDARDY
Internetowe transmisje sygnalu mowy (a takze wideo) opieraja sie na przyje tym ponad trzy lata temu protokole H.323. Ten standard okresla sposób pakietowego przesylania sygnalów w czasie rzeczywistym w sieciach, które nie maja gwarantowanej przepustowoscidanych (na przyklad Internet).
W sklad standardu H.323 wchodzi takze specyfikacja G.729 okreslajaca sposób kodowania audio w transmisjach czasu rzeczywistego. Zaklada ona, iz "glos" powinien byc kompresowany w taki sposób, aby mozna go przesylac w pasmie o przepustowosci 7,9 Kb/s. W 1997 roku Forum Vo!P postanowila zmienic te wartosc i poswiecic "kawalek" jakosci w celu bardziej efektywnego wykorzystania pasma. Zmieniono wtedy standard kodowania audio tak, aby mowe mozna przesylac juz przy przepustowosci sieci6,3 Kb/s. Tak wiec do rozmów telefonicznychprzez Internet nalezy uzywac sprzetu i aplikacji zgodnych z H.323

NARZEDZIA
Na rynku dostepnych jest wiele aplikacji dzieki którym przeksztalcisz swój komputer w prawdziwe centrum telekomunikacyjne. Przylaczony do peceta modem za pomoca odpowiedniego oprogramowania moze spelniac funkcje faksu, a nawet automatycznej sekretarki. Zapewne duza czesc Czytelników
majacych modem chociaz raz uzyta go jako zwyklego telefonu. Nie trzeba do tego praktycznie zadnego specjalnego oprogramowania. Juz system Windows wyposazony jest w taka aplikacje znalezc ja mozna w menu Akcesoria. Jesli nie, mozesz ja doinstalowac z dysku (Panel sterowania\Instalator systemu Windows | Komunikacja). Mozesz równiez do woli przebierac w platnych lub darmowych aplikacjach dostepnych w Internecie. Z pewnoscia jakis "telefonik" dostepny byl tez w pakiecie oprogramowania, który otrzymales z zakupionym modemem.
Oprogramowanie do telefonii internetowej stanowi znaczny krok naprzód w porównaniu z tradycyjnymi aplikacjami do telefonowania modemowego. Mozna je podzielic na dwie grupy. Do pierwszej zalicza sie narzedzia, które umozliwiaja sieciowe rozmowy typu komputer-komputer, a do drugiej aplikacje (wlasciwie nalezy je nazwac systemami) oferujace polaczenia z "calym swiatem".
Pierwsze rozwiazanie, mimo zachowania zalet technologii VolP, ma jedna zasadnicza wade. Jesli na przyklad chcesz porozmawiac ze znajomym, którego komputer w danym momencie jest wylaczony lub nie jest przylaczony do Internetu, to nie bedziesz mógl tego zrobic bezposrednio. Musisz sie najpierw umówic na internetowa "sesje" telefoniczna.
Do tego typu aplikacji nalezy BuddyPhone (www.buddyphone.com). Jest to prosty w uzyciu program o interfejsie przypominajacym pager. Ciekawa funkcja BuddyPhone jest mozliwosc "integracji" z aplikacja ICQ, jesli tylko program instalacyjny wykryje ja na dysku twardym. BuddyPhone mozna pobrac bezplatnie, ale trzeba sie pogodzic z koniecznoscia ogladania duzej reklamy wyswietlanej na ekranie podczas pracy tego "telefonu". Wersja pozbawiona uciazliwego banneru jest odplatna.
Inny przyklad prostego telefonu internetowego to ReallyEasyVoice (www.reallyeasy.com). Ten program ma zaledwie 390 KB. Mimo niewielkich rozmiarów z powodzeniem pelni funkcje aparatu
telefonicznego. Autorzy pomysleli nawet o wprowadzeniu do programu opcji rozmów konferencyjnych.
Bardziej rozbudowanym narzedziem jest powszechnie dostepny NetMeeting Microsoftu, oferowany bezplatnie (jako skladnik pakietu Internet Explorer). Aplikacja umozliwia transmisje audio i wideo (konferencje), przesylanie plików i wspóldzielenie aplikacji. NetMeeting moze tez spelniac funkcje telefonu (internetowego). W Sieci dostepne sa specjalne serwery (takze dla uzytkowników polskojezycznych), z którymi internauci moga sie laczyc i nawiazywac na przyklad glosowe polaczenia z innymi. NetMeeting jest jedna z najbardziej uniwersalnych aplikacji do komunikowania sie przez Internet.
Zaleta wyzej wymienionych programów jest to, iz mozna z nich korzystac praktycznie za darmo, umozliwiaja jednak przeprowadzanie rozmów wylacznie typu komputer-komputer. Powoduje to znaczne ograniczenia, ale jest wciaz najtanszym wariantem telefonii internetowej i jedynie w tym przypadku cena polaczenia nie zalezy od odleglosci miedzy rozmówcami. Za rozmowe placi sie dokladnie tyle, ile wynosi koszt polaczenia z dostawca uslug internetowych.

PAKIETOWE POGAWEDKI CZYLI PRAWDZIWY VoIP
Aplikacje powiazane z komercyjnymi uslugami swiadczonymi przez producentów nie maja takich ograniczen jak poprzednio omówione. Systemy te pozwalaja na przeprowadzanie rozmów juz nie
tylko za pomoca dwóch (lub wiecej) pecetów. Dzwonic mozna pod dowolne numery telefoniczne na calym swiecie (równiez komórkowe). Co ciekawe mozna za pomoca komputera porozmawiac nawet z osobami majacymi tylko tradycyjny aparat telefoniczny. Do takich systemów zalicza sie aplikacje firmy VocalTech (www.vocaltech.com) - pioniera na rynku telefonii pakietowej, czy tez oprogramowanie Media Ring (www.mediaring.com).
Najpopularniejszy jest, znany równiez w Polsce, Net2Phone amerykanskiej firmy IDT. Program mozna pobrac z internetowej strony www.net2phone.com. Producent zapewnia, ze za pomoca tego "telefonu" koszty rozmów zagranicznych mozna obnizyc nawet o 80 procent w stosunku do taryf lokalnych operatorów. Druga wielka zaleta Net2Phone jest mozliwosc polaczenia sie z komputera z tradycyjnym aparatem telefonicznym.
Do korzystania z tej aplikacji potrzebny jest komputer z karta dzwiekowa, mikrofon, glosniki i, oczywiscie, podlaczenie do Internetu. Producent oferuje takze specjalna karte- Net2Phone Pro (okolo 1500 zl), do której mozna podlaczyc zwykly aparat telefoniczny i uzywac go
do "sieciowych" pogawedek. Karta dzwiekowa stanie sie wówczas zbedna. W sprzedazy pojawila sie niedawno takze nowa, tansza (okolo 800 zl) karta Internet PhoneJACK. Nie firmuje jej jednak IDT, ale Ouicknet Technologies (www.quicknet.net).

JAK KORZYSTAC Z Net2Phone
Zanim zaczniesz gdziekolwiek telefonowac, musisz wykupic tzw. telekonto. Rozwiazanie przypomina inne uslugi typu pre-paid - TakTak, Sim-Plus czy tez POP. Najtansze telekonto kosztuje równowartosc 25 dolarów (netto), co pozwala na przeprowadzenie 250 minut rozmów na przyklad z kims w Stanach Zjednoczonych. Mozna tez kupic limit rozmów bedacy wielokrotnoscia tej sumy. Naleznosc reguluje sie karta kredytowa lub przelewem na konto firmy IDT tub Internet Idea
(przedstawicie) IDTw Polsce).
Po uiszczeniu stosownej oplaty uslugodawca przesyla numer konta debetowego (tetekonta) abonenta i PIN do programu Net2Phone. Od pewnego czasu mozna juz placic w Polsce i w zlotówkach, a nawet dostac fakture VAT. W przeliczeniu na polska walute podstawowe teiekonto kosztowac
bedzie okolo 132 zl. Wiecej informacji na ten temat znajdziesz pod adresem http://idea.ii.com.pl.

PIERWSZA ROZMOWA
Po uruchomieniu programu Net2Phone podajesz kod telekonta i PIN, nastepnie wybierasz numer kierunkowy do Stanów Zjednoczonych i numer rozmówcy, poprzedzony odpowiednimi numerami kierunkowymi (docelowego panstwa i miasta). Na przyklad dzwoniac do kogos tam wybierz 01148226110920.

Ceny podane z podatkiem VAT




Obsluga wirtualnego telefonu nie nastrecza trudnosci. Jesli zainstalowana w komputerze karta dzwiekowa obsluguje tryb full-duplex, to podczas rozmowy nie trzeba uzywac zadnych przycisków. Program Net2Phone ma funkcje VOX ON, dzieki której aplikacja pod wplywem glosu samoczynnie przelacza sie w tryb mówienia. Jesli karta dzwiekowa n je moze jednoczesnie odbierac
i przesylac sygnalów (nie obsluguje technologii full-duplex), to rozmowetrzeba przeprowadzac na zasadzie jedna strona mówi, druga slucha albo odwrotnie. Do selekcji trybu rozmowy sluzy przycisk Talk, Jak kazdy nowoczesny telefon Net2Phone wyposazony jest w pamiec najczesciej uzywanych numerów (funkcja Speed Dial).
Jakosc dzwieku w rozmowach przeprowadzanych przez Net2Phone jest daleka od doskonalosci. Mozna ja porównac do tej, która oferuja sieciowe przekazy RealAudio przy niskim transferze danych, Glos czasem sie urywa, dzwiek troche drzy i faluje, ale da sie zrozumiec, co mówi druga strona.

KOSZTY
Choc polaczenia w duzej czesci realizowane sa przez tanie lacza internetowe, to ich cena nie jest stala. Koncowa czesc drogi sygnal pokonuje w tradycyjnej sieci telefonicznej. Im dluzsza jest ta
czesc (od najblizszej bramki Internet-tradycyjna siec telefoniczna), tym drozsze polaczenie. Najtaniej kosztuja rozmowy z abonentami w Stanach Zjednoczonych. Minuta takiego polaczenia
kosztuje okolo 50 groszy. Jest to rzeczywiscie bardzo duza róznica w porównaniu z cennikiem lokalnych operatorów (na przyklad TP SA). Rozmowy krajowe (w Polsce) przez Net2Phone sa juz
mniej oplacalne. Za 60 sekund polaczenia zaplacimy 35 centów, czyli okolo 1,50 zl.
Dla osób czesto dzwoniacych za granice (bedacych w stanie pogodzic sie ze slaba jakoscia dzwieku) Net2Phone Stanowi ciekawa (czytaj: tania) alternatywe oferty lokalnych operatorów. Jest jednak i inne konkurencyjne rozwiazanie; uslugi typu call-back, oferowane przez zachodnie firmy telekomunikacyjne. Sa one coraz czesciej reklamowane w polskiej prasie, glównie przez operatorów
amerykanskich. Korzystanie z nich nie przysporzy takich oszczednosci jak VoIP, jednak zachowana bedzie pelna jakosc, charakterystyczna dla tradycyjnych polaczen telefonicznych.

TERAZNIEJSZOSC I PRZYSZLOSC
W ostatnim okresie nastapil gwaltowny rozwój idei telefonii internetowej. Coraz wiecej firm oferuje oprogramowanie i cale systemy umozliwiajace rozmowy przez Siec. Technologia VolP to juz
obecnie nie tylko komputer wyposazony w karte dzwiekowa i mikrofon - transmisje przez internet moga byc realizowane nawet wtedy, gdy tylko jedna lub nawet zadna ze stron nie dysponuje
komputerem. Polaczenia typu komputer-telefon lub telefon-telefon (przez Siec oczywiscie) umozliwiaja specjalne bramki (serwery) bedace pomostami miedzy Internetem a publiczna siecia
telefoniczna. Oczywiscie dostep do nich jest platny i polega na zawarciu umowy z konkretnym uslugodawca. W Polsce nie ma jeszcze firm udostepniajacych polaczenia internetowe typu telefon-telefon (bez uzycia komputera).
Uzytkownik za pomoca tradycyjnego aparatu telefonicznego moze sie polaczyc z serwerem dostepowym. Serwer przetworzy mowe na pakiety IP i przesle je przez Siec do koncowej bramki,
w której nastapi proces odwrotny i analogowy juz sygnal zostanie przekierowany do wybranego abonenta.
Glówna (jesli nie jedyna) zaleta telefonii internetowej jest koszt polaczen, znacznie nizszy niz uslug swiadczonych przez tradycyjnych, lokalnych operatorów telekomunikacyjnych,
Na obecnym etapie rozwoju idei VolP interesuje ona gtównie firmy, i to nie tylko ze
wzgledu na oszczednosci wynikajace z tanszych polaczen na przyklad miedzy odleglymi oddzialami. Technologia VolP jest coraz czesciej "integrowana" z wewnetrzna siecia lokalna przedsiebiorstwa. Pozwala to uproscic strukture okablowania i eliminuje koniecznosc montowania osobnej (obok LAN) instalacji telefonicznej. Takie "ujednolicenie" Sieci pozwala juz na korzystanie z wszelkich uslug telekomunikacyjnych za pomoca uniwersalnego systemu okablowania. Chociaz sa to jeszcze drogie rozwiazania, to duzym przedsiebiorstwom przyniosa z czasem wymierne oszczednosci.

ASPEKTY PRAWNE
Czynnikiem hamujacym w pewnym stopniu rozwój komercyjnych przedsiewziec typu VolP jest polskie prawo. Niedawno operator telefonii komórkowej Era GSM zaproponowal klientom nowa usluge, tansze polaczenia zagraniczne z wykorzystaniem Internetu. Era musiala jednak zawiesic jej swiadczenie
w wyniku interwencji polskiego ministerstwa lacznosci. Obecne regulacje prawne gwarantuja bowiem Telekomunikacji Polskiej S.A. wylacznosc na oferowanie miedzynarodowych polaczen telefonicznych. W tym przypadku mozna by uznac, ze dzialalnosc Ery GSM nie naruszala obowiazujacych przepisów. Uzytkownicy telefonów komórkowych laczyli sie z lokalnymi centralami operatora, dopiero pózniej zas "spakietowany" glos przesylany byt przez Internet. Co prawda nie istnieje konkretny zapis zabraniajacy przesylania przez Siei danych z zakodowanym glosem, polskie prawo zostalo jednak zinterpre towane na korzysc TP S.A.
Monopol najwiekszego krajowego operatora ma byc utrzymany jeszcze przez dwa lata. Do tego czasu nalezy sie spodziewac dalszego postepu technologicznego w dziedzinie VotR Znaczenia powinny nabrac UStUgi typu Qo5 (Ouality of Serviice), które okreslaja znacznie wyzsza jakosc transmisji danych, takich jak audio i wideo w czasie rzeczywistym.
Co do uzytkowników indywidualnych, to wydaje sie, ze Jeszcze przez dluzszy czas beda oni korzystac z VolP na zasadzie okazjonalnych eksperymentów, Na razie entuzjasci technologii VolP skazani sa na korzystanie z uslug zagranicznych operatorów telefonii pakietowej. Ich oferta, chociaz w duzym stopniu atrakcyjna, jest przygotowana raczej dla lokalnych (zagranicznych) klientów. Nie zawsze jest tez wystarczajaco konkurencyjna w stosunku do tego, co proponuja "zwykli" operatorzy telefoniczni (na przyklad polaczenia krajowe w Polsce). Dla tych którzy czesto odbywaja rozmowy zagraniczne, internetowa telefonia moze byc Jednak dobrym pomyslem na zaoszczedzenie "paru zlotówek" w oczekiwaniu na zniesienie monopolu uslug telekomunikacyjnych w naszym kraju.